Riêng nội, vẫn một mình với căn nhà gỗ che nắng che mưa, vẫn hàng dâm bụt đầu ngõ...và những điều rất cũ.
Tết Trung thu, ai đã từng có tuổi thơ đều nhớ dữ lắm, mong chờ tới ngày này dữ lắm. Và ngày xưa của nó cũng thế.
Chiếc lồng đèn ngày xưa
Sáng nay đi làm, thấy các cửa hàng bán lồng đèn treo đầy vỉa hè các con phố. Các chủ quán thường bày ra vậy để thu hút khách xem và dễ dàng lựa chon mẫu để mua. Năm nay hình như có nhiều mẫu đẹp hơn thì phải. Dừng xe lại, nó chọn cho mình một chiếc, dù chẳng còn sở thích rước đèn như ngày xưa nữa.
Nó vẫn hay như thế, những dịp lễ tết, ngày kỷ niệm nào có gắn với nó một ký ức thì nó đều phải học cách ôn lại. Như một cách tự nhắc nhớ bản thân phải cố gắng hơn nữa và không được lùi bước dù khó khăn, vấp ngã.
Tết Trung thu, ai đã từng có tuổi thơ đều nhớ dữ lắm, mong chờ tới ngày này dữ lắm. Và ngày xưa của nó cũng thế.
Hôm đó là Tết trung thu, đi học về tới nhà là chạy xộc tìm nội xem là đã mua lồng đèn cho nó hay chưa, vì tối là ở nhà thôn trưởng sẽ tổ chức rước đèn quanh xóm, sau đó tập trung về sân làng để phát bánh trung thu.
Vậy mà niềm vui của nó đã tắt lịm khi nội chìa cho nó chiếc lòng đèn cũ mèm từ năm ngoái. Thế là nó giận nội, nó khóc và không thèm ăn cơm, trách nội sao mà nghèo dữ vậy, nó không thích ở nhà nghèo nữa.
Rồi nội cũng chiều theo ý nó, nhờ người hàng xóm chạy đi mua vội cái lồng đèn để nó kịp đi rước đèn. Tối hôm đó, sau khi rước đèn về, nó rất vui vì được nhận bánh nè, kẹo nè và vui đùa với mấy đứa bạn cùng xóm nữa. Đêm đó với nó là một giấc mộng lành.
Hôm sau, khi nó đi học về, nó tình cờ nghe được cuộc trò chuyện của người hàng xóm đang gặp nội nó để đòi tiền cái lồng đèn hôm qua mua giúp, mà nội lại không có để trả. Nó cảm thấy có lỗi lắm.
Rồi thời gian cứ thế trôi đi, nó lớn. Trong một lần về quê, tình cờ nó tìm thấy chiếc lồng đèn cũ còn nằm trong góc tủ. Nó cảm thấy xúc động. Cám ơn người, đã giữ giúp nó những kỷ niệm, những ký ức tuổi thơ, những hành trang quý báu để vào đời, làm người.
Những điều đã cũ
Bảy năm xa quê là một khoảng thời gian không quá dài nhưng không hẳn là quá ngắn. Mà cũng chưa tới bảy năm, mỗi năm nó đều về quê một vài lần khi có việc đột xuất, về rất vội vàng và ra đi cũng rất vội. Nên nó không kịp nhận ra sự thay đổi của quê hương sau bao nhau xa cách, không kịp nhận ra tóc của nội cũng đã bạc trắng.
- Thưa nội con mới về
- Thằng cha mi, về răng không báo trước để tao mần gà.
- Không cần đâu nội, làm chi cho mệt. Để đó rảnh con làm.
Đêm đầu tiên
Nó muốn ngủ cùng với nội như ngày xưa, để nghe nội kể về tuổi thơ của nó. Ngày xưa mỗi lần đi ngủ, nó lại mân mê bầu vú của nội và hỏi mẹ nó khi nào về. Lần nào cũng thế, nội phải nói dối với nó là mẹ của nó đi làm xa chưa về. Và đã bao nhiêu lần như thế, nó lớn lên cũng bầu vú đã nhăn nheo của nội.
Hai nội cháu đang nằm trò chuyện thì nghe tiếng sột soạt phát ra ở trong chiếc rương kê ở đầu giường. Thì ra là mấy chú chuột quậy phá đây mà. Hai nội cháu bật đèn lên, nó khiêng chiếc rương xuống làm lũ chuột chạy tán loạn.
Chiếc rương này đã một thời gắn bó với nó suốt ba năm học cao đẳng. Nó mở toang nắp rương, và quá đỗi bất ngờ vì những món đồ trong đó:
- Mười hai tấm bằng học sinh giỏi từ lớp 01 đến lớp 12 - Nội đã cất giùm nó như cất giử một niềm tin, nó sẽ thành công và có cuộc sống tốt hơn đời nội.
- Cuốn lưu bút của lớp 12, kỷ niệm một thời áo trắng tinh khôi - Nó bồi hồi lật từng trang, từng dòng chữ học trò nghịch ngợm. Nó thấy mắt mình cay cay.
Ngày thứ hai
Nó phụ nội làm thức ăn, chợt bồi hồi khi mà đã hơn bảy năm rồi mà chái bếp ngày xưa vẫn thế:
- Vẫn cái lò đun củi, khói cay xè.
- Vẫn cái ấm nước đen vì nhọ nồi đã sứt quai ngày nào. Nó đã mua cho nội cái mới từ chuyến về trước mà nội nhất quyết không chịu thay cái mới.
- Vẫn cái bình thủy thời bao cấp để lại
- Vẫn cái loong ti - gô thời Pháp thuộc, nội vẫn dùng để múc nước
- Vẫn cái lu hứng nước mưa ở máng xối, mặc dù nhà đã có bồn nước.
.....
Tất cả, tất cả...vẫn cũ như cái ngày nó xa nhà lên Sài Gòn thi Đại học cho đến bây giờ. Chỉ có nội là thay đổi nhiều: Tóc đã bạc trắng, đôi mắt đã không còn nhìn rõ và đầy vết chân chim, lưng đã còng và đi lại khó khăn hơn.
Đêm thứ hai
Nằm kế bên nghe tiếng trở mình vì cơn đau nhức của nội. Mọi thứ đều thay đổi, thôn xóm đã đô thị hóa, nhà nhà đã bê tông cốt thép. Riêng nội, vẫn một mình với căn nhà gỗ che nắng che mưa, vẫn hàng dâm bụt đầu ngõ...và những điều rất cũ.
Sài Gòn, Ngày...tháng...năm...