"Con Quái Vật" Né Tránh: Nó "Mặt Mũi" Ra Sao Trong Đời Sống Gen Z?

Real Talk Cùng An #1: Gen Z & "Con Quái Vật" Né Tránh - Đối Mặt Hay "Auto Lướt"? 🙈➡️💪

Chào mừng anh em đến với "Real Talk Cùng An" – một góc nhỏ hơi khác một chút trên "An's Vibe", nơi chúng ta sẽ cùng nhau "lặn sâu" vào những tâm tư, những trăn trở rất "đời" của Gen Z. Mở đầu series này, An muốn "mổ xẻ" một "con quái vật" vô hình mà có lẽ ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần "chạm trán": đó chính là TÂM LÝ NÉ TRÁNH. Có bao giờ anh em thấy một deadline "to đùng", một cuộc nói chuyện "khó nhằn", hay một cảm xúc "không tên" đang đến gần, và phản xạ đầu tiên là muốn "auto lướt", "seen không rep" không? Nếu có, thì bài viết này là dành cho bạn đó.

1. "Con Quái Vật" Né Tránh: Nó "Mặt Mũi" Ra Sao Trong Đời Sống Gen Z?

Tâm lý né tránh không phải là cái gì đó quá xa lạ. Nó len lỏi vào cuộc sống hàng ngày của tụi mình dưới nhiều hình thức lắm:

• •
  Trì hoãn "level max": Cái project quan trọng cứ "để mai tính" cho đến "phút 89" mới cuống cuồng làm.
• •
  "Lặn mất tăm": Tránh những cuộc đối thoại khó khăn, những mối quan hệ phức tạp, hoặc đơn giản là "seen" tin nhắn mà không muốn trả lời.
• •
  "Chìm đắm" vào thế giới ảo: "Cắm mặt" vào game, mạng xã hội, "cày phim" xuyên đêm... để tạm quên đi những vấn đề, những cảm xúc tiêu cực đang đối mặt.
• •
  Sợ thất bại nên không dám thử: Muốn học một skill mới, muốn thử một công việc khác, nhưng nỗi sợ "toang" nó lớn quá nên thôi, "an phận" cho lành.

An cũng từng có thời gian né tránh việc phải đưa ra một quyết định quan trọng về hướng đi của mình, cứ lần lữa mãi, làm tốn bao nhiêu thời gian và cơ hội. Nghe quen không anh em?

2. Tại Sao Tụi Mình Lại Hay "Chạy Trốn"? Góc Nhìn Khoa Học "Nhẹ Nhàng"

Né tránh không phải là bạn "yếu đuối" hay "hèn nhát" đâu. An có tìm hiểu thì biết được rằng, theo các nhà tâm lý học, đây thực ra là một trong những "cơ chế đối phó" (coping mechanisms) khá phổ biến mà não bộ chúng ta tự động kích hoạt khi cảm thấy căng thẳng, lo âu hoặc bị đe dọa.

Một bài viết An đọc được trên trang Psychology Today có giải thích rằng, khi đối mặt với một tình huống khó khăn hoặc một cảm xúc tiêu cực, xu hướng tự nhiên của nhiều người là tìm cách giảm thiểu sự khó chịu đó ngay lập tức. "Đối phó bằng cách né tránh" (Avoidance Coping) là một cách "dễ dàng" để làm điều đó trong ngắn hạn. Nó giúp mình tạm thời "thoát" khỏi cảm giác không thoải mái.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng, nếu lạm dụng cơ chế né tránh này và biến nó thành thói quen, thì về lâu dài nó lại không hề "ổn áp" chút nào. Vấn đề không được giải quyết mà còn có thể "phình to" hơn, gây ra nhiều căng thẳng và hối tiếc hơn nữa.

FinFit Mindset: "Chạy Trốn" Trong Thể Thao & Bài Học "Đối Mặt" Cho Tâm Trí

Anh em nào hay chạy bộ giống An chắc cũng có những ngày "lười chảy thây", nhìn ra ngoài trời hơi oi bức hoặc thấy người hơi mệt là có cả tá lý do để "trốn tập" đúng không? Hay những lúc đang bơi giữa hồ, tự nhiên thấy "đuối", cũng có một giọng nói nhỏ trong đầu xúi mình "thôi, quay đầu là bờ cho nhanh". Đó chính là những lúc "con quái vật né tránh" nó đang thì thầm đó.

Nhưng anh em biết không, những lần An "cắn răng" vượt qua được sự trì hoãn đó, xỏ giày ra chạy dù chỉ một quãng ngắn, hay cố gắng hoàn thành nốt vài vòng bơi cuối cùng, cảm giác sau đó nó "đã" cực kỳ! Nó không chỉ là việc mình khỏe hơn về thể chất, mà còn là một "chiến thắng" nhỏ về mặt tinh thần, giúp mình cảm thấy bản thân "cứng cáp" và có ý chí hơn.

An nghĩ, việc đối mặt với những "thử thách" tâm lý trong cuộc sống cũng tương tự vậy. Ban đầu có thể rất khó khăn, rất muốn "né". Nhưng nếu mình dám dừng lại, hít một hơi thật sâu – như lúc chuẩn bị xuất phát một cuộc đua hay chuẩn bị lao xuống làn nước mát – rồi từ từ "mổ xẻ" vấn đề, đối mặt với nó từng chút một, thì cảm giác "vượt qua được" nó cũng "phê" không kém gì việc về đích một cuộc thi đâu. Đó là lúc mình thực sự "lớn" hơn đó!

4. Bước Đầu "Thuần Phục" Con Quái Vật Né Tránh: Vài Tips "Nhỏ Mà Có Võ"

"Nói thì hay, làm mới khó" đúng không? An cũng đang trên hành trình học cách đối mặt đây. Dưới đây là vài tips An thấy khá hữu ích, anh em tham khảo nhé:

• ✔
  Nhận diện "kẻ thù": Cố gắng gọi tên được cảm xúc, tình huống hay công việc mà bạn đang muốn né tránh. Biết "mặt mũi" nó ra sao là bước đầu tiên để "chiến đấu".
• ✔
  "Xắt nhỏ" vấn đề: Nếu nó quá "to đùng" và đáng sợ, hãy thử chia nó thành những việc nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Hoàn thành từng việc nhỏ sẽ tạo đà cho bạn.
• ✔
  Quy tắc "5 phút": Tự nhủ mình sẽ chỉ làm việc đó trong 5 phút thôi. Thường thì khi đã bắt đầu, bạn sẽ có xu hướng làm tiếp. "Đầu xuôi đuôi lọt" mà!
• ✔
  Tìm "đồng minh": Đừng ngại chia sẻ với bạn bè thân thiết, người thân hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn nếu bạn cảm thấy quá khó khăn để tự mình vượt qua.
• ✔
  "Tự thưởng" khi chiến thắng: Ghi nhận và tự thưởng cho bản thân mỗi khi bạn dám đối mặt và vượt qua một nỗi sợ hay một sự né tránh, dù là nhỏ nhất.

Ai trong chúng ta cũng có những "con quái vật" né tránh của riêng mình. Điều quan trọng là nhận ra nó, hiểu nó, và từ từ học cách "chung sống hòa bình" hoặc "thuần phục" nó. Hành trình "tìm mình" và "chữa lành" này cần nhiều sự kiên nhẫn và lòng trắc ẩn với chính bản thân đó, anh em ạ.

"Real Talk" Cùng An: Anh Em Có Đang "Né" Gì Không?

Anh em có đang "né tránh" một điều gì đó trong cuộc sống không? "Con quái vật" của anh em mang hình hài gì? Và "bí kíp" của anh em để đối mặt với nó là gì?

Chia sẻ câu chuyện và suy nghĩ của bạn ở phần comment nhé. "Real Talk Cùng An" luôn là nơi an toàn để chúng ta cùng nhau "trải lòng" và tìm thấy sự đồng cảm. 👇

(P/S: Hành trình "tìm mình" và "chữa lành" cũng là một dạng "chạy bền" đó anh em. Nó cần sự kiên trì và cả những lúc nghỉ ngơi, "sạc pin" đúng cách. Nếu anh em cần những bộ đồ thoải mái để "chill" trong những lúc suy tư, hay để vận động "xả" những cảm xúc chưa vui, thì banner Coolmate vẫn luôn ở đó nhé!)

Be Real, Be You,
An
An's Vibe - Blog Gen Z Nam

Nguồn Tham Khảo (Gợi Ý Cho Bạn):

• [1]
  Bạn có thể tìm kiếm các bài viết về "Avoidance Coping", "Coping Mechanisms" trên các trang web uy tín về tâm lý học như Psychology Today, Verywell Mind, American Psychological Association (APA).

Lưu ý: An luôn khuyến khích anh em tìm đọc và tìm hiểu thông tin từ nhiều nguồn đáng tin cậy.

⚠️ Disclaimer "Nhẹ Nhàng" Từ An:

Những chia sẻ trong "Real Talk Cùng An" về các vấn đề tâm lý, cảm xúc đều dựa trên trải nghiệm cá nhân, sự quan sát và những gì An tìm hiểu được. Mục đích là để tạo ra một không gian đồng cảm, chia sẻ và khơi gợi những suy ngẫm tích cực.

An KHÔNG PHẢI LÀ CHUYÊN GIA TÂM LÝ. Nếu anh em đang đối mặt với những khó khăn tâm lý nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn hoặc nhà trị liệu tâm lý có chuyên môn nhé. Sức khỏe tinh thần của mình là "vàng" đó!

© An's Vibe | Học Hay, Chơi Chất, Sống Cực Vibe!